2016 was het jaar waarin NS een moeilijke periode achter zich liet en de blik weer vooruit kon richten. We werken toe naar de midterm review in 2019, waarin de overheid onze prestaties beoordeelt. We troffen daarom maatregelen voor structurele verbetering van onze prestaties, pasten onze strategie aan en besteedden veel aandacht aan compliance en integriteit.

Onze prestaties op het hoofdrailnet

Veel van onze prestaties zijn in 2016 verbeterd ten opzichte van 2015. De algemene tevredenheid over het reizen met de trein op het hoofdrailnet steeg, net als de punctualiteit, het oordeel over de reinheid van de trein en het oordeel over reisinformatie. Toch ging het nog niet op alle vlakken goed genoeg: zo bleven de prestaties van de HSL-Zuid diensten achter bij wat gewenst is.
Verder introduceerden we de eerste nieuwe Flirt-treinen op het spoor, die bijdragen aan meer reiscomfort en een grotere zitplaatskans, en reed bijna driekwart van onze treinen op windenergie. Reizigers voelden zich bovendien veiliger in de trein en op het station. Veiligheid blijft onze onverminderde aandacht houden, elk incident is er een te veel: het aantal meldingen door medewerkers van fysieke agressie steeg, mede door het stimuleren en vergemakkelijken van het doen van een melding. NS stimuleert medewerkers om agressie-incidenten altijd te melden.

Integriteit

Sinds de onregelmatigheden in Limburg en de Fyra-enquête besteden we veel aandacht aan integriteit en compliance. NS richt processen en structuren opnieuw in en stimuleert een cultuur van openheid en aanspreekbaarheid. Er is nu een integriteitsportaal waar medewerkers terecht kunnen met integriteitsvragen, we hebben een nieuw screeningsbeleid en er zijn maatregelen genomen om een level playing field te garanderen en risico’s beter te beheersen.

Abellio

Met Abellio blijft NS ervaring opdoen op de Europese spoormarkt en bereiden we ons voor op eventuele verdere liberalisering op het spoor. Daarbij hebben we afgesproken dat we voor nieuwe concessies geen grote risico’s nemen. Goed nieuws was het opnieuw winnen van de Greater Anglia franchise in oktober 2016. Daar tegenover stond wel het verlies van Northern Rail in april. ScotRail heeft een uitdagend eerste jaar achter de rug, waardoor de prestaties achterlopen op de doelstelling. In Duitsland won Abellio drie nieuwe aanbestedingen en in december startten we onze treindienst tussen Düsseldorf, Bocholt en Emmerich. Bijzonder is dat Abellio hier voor het eerst een grensoverschrijdende concessie gaat rijden, van Arnhem naar Düsseldorf in april 2017.

Financiën

Financieel heeft NS een behoorlijk jaar achter de rug, mede dankzij een positieve bijdrage van buitenlandse activiteiten en eenmalige meevallers. De omzet bedroeg € 5.093 miljoen, wat een stijging is ten opzichte van 2015 (4.973). De HRN-concessie-kpi’s voor 2019 zijn ook in het financieel beleid leidend voor het businessplan van NS: zo blijven we net als in 2016 (totaal investeringen € 791 miljoen) investeren in programma’s die bijdragen aan het behalen van de kpi’s, klanttevredenheid, nieuw materieel en productiviteit. Wel ligt er een uitdaging om de kosten verder omlaag te brengen bij staven en indirecten.

Impact

Door de mobiliteit die we leveren, draagt NS positief bij aan de Nederlandse samenleving. Onze maatschappelijke impact is in 2016 verbeterd. Dit komt onder meer doordat reizigers veel meer met de trein reisden (ruim 350 miljoen kilometer extra) ten opzichte van 2015, wat een positief effect had op onze impact op mobiliteit en veilig reizen ten opzichte van de auto.
Negatieve milieu-impact is het gevolg van het gebruik van fossiele brandstoffen. Doordat treinen in 2016 voor 73% op windenergie reden werd die impact minder, wat een positief effect had van € 15 miljoen. Dankzij maatregelen is de negatieve impact van reistijd in drukke treinen aanzienlijk verminderd. Voor veilig reizen werkt NS samen met partners aan het voorkomen van botsingen, ontsporingen of onveilige situaties op het station. In 2016 waren er slechts 3 incidenten met letsel, tegenover 30 in 2015. Maar als gevolg van een dodelijk ongeval met een spoorwerker verhoogden de maatschappelijke kosten van veilig reizen met de trein tot € 6 miljoen (€ 3 miljoen in 2015).

2017

NS gaat in 2017 door op de weg die afgelopen jaar is ingezet. Door ons te richten op onze kernactiviteiten zetten we de reiziger daadwerkelijk op 1, 2 en 3 en geven we verdere invulling aan onze maatschappelijke rol om duurzame mobiliteit in Nederland te versterken. Sinds 1 januari 2017 rijden onze elektrische treinen, waaronder de eerste gemoderniseerde dubbeldekstreinen van het type VIRM-I, in Nederland volledig op groene stroom. In de dienstverlening rollen we initiatieven uit voor meer betaalgemak, zoals reizen op rekening en betalen met creditcard. We zetten steeds meer nieuwe treinen in, werken aan verbetering van fietsenstallingen en heropenen in 2017 de verbouwde stations van Tilburg en Eindhoven.