Inhoud Onderwerp

GRI-tabel

GRI-tabel NS - Application level Comprehensive
GRI-indicator	Omschrijving	Verwijzing en/of directe toelichting
Strategie en analyse
G4-1	Verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie	Voorwoord Verslag Raad van Bestuur
G4-2	Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico's en kansen	Onze strategie Keuzes voor het NS-portfolio Managen van risico's Dialoog met onze stakeholders Onze impact op milieu en maatschappij
Organisatieprofiel
G4-3	Naam van de organisatie	N.V. Nederlandse Spoorwegen
G4-4	Voornaamste merken, producten en/of diensten	Profiel van NS
G4-5	Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie	Laan van Puntenburg 100 3511 ER Utrecht Postbus 2025 3500 HA Utrecht
G4-6	Het aantal landen waar de organisatie actief is	Profiel van NS
G4-7	Eigendomsstructuur en rechtsvorm	Corporate governance
G4-8	Afzetmarkten	Profiel van NS Corporate governance - Aandeelhouder
G4-9	Omvang van de verslaggevende organisatie	In het kort Profiel van NS Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
G4-10	Samenstelling medewerkersbestand	Profiel van NS NS in Nederland en Europa NS als werkgever We rapporteren niet over de volgende zaken: b. aantal medewerkers met een vast dienstverband per werknemerscategorie en geslacht. c. Totaal personeelsbestand uitgesplitst naar werknemers en andere hulppersonen en geslacht. d. Totaal personeelsbestand naar regio en geslacht. e. Percentage werkzaamheden van de organisatie dat wordt uitgevoerd door personen die juridisch als zelfstandige worden aangemerkt of door andere personen dan de eigen werknemers/ hulppersonen, werknemers / hulppersonen van toeleveranciers daaronder begrepen. f. Significante schommelingen in het aantal werknemers (zoals seizoenarbeid in de toeristische of agrarische sector) Reden voor niet rapporteren informatie: We hebben besloten om deze gegevens niet toe te voegen, omdat het niet de waarde van ons verslag verhoogt. Als stakeholders hierom vragen zijn we bereid dit in toekomstige verslaggeving op te nemen.
G4-11	Werknemers onder een collectieve arbeidsovereenkomst	99,0% van alle medewerkers van NS Groep viel in 2016 onder een CAO.
G4-12	Omschrijving van de toeleveringsketen van de organisatie	Duurzaam inkopen Waarde creëren voor de samenleving (in het waardecreatiemodel) NS besteedt per jaar voor ongeveer 1 miljard aan diensten en leveringen van derden, waarvan meer dan de helft aan treinen, infrastructuur, IT, bouw en energie.
G4-13	Significante veranderingen tijdens de verslagperiode	Voorwoord Verslag van de raad van bestuur NS als werkgever Er hebben zich geen anderen veranderingen voorgedaan in bijvoorbeeld, locaties, financieringsconstructies en de structuur van de toeleveringsketen.
G4-14	Uitleg over de toepassing van het voorzorgsprincipe door de verslaggevende organisatie	Integriteit & compliance Managen van risico’s Three lines of defence Waarom een impactanalyse
G4-15	Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale handvesten, principes die door de organisatie worden onderschreven	Mobiliteitsvisie Transport4Randstad Toekomstbeeld OV Mobiliteitsalliantie manifest Vooruit! Transitiecoalitie Energie SER Energieakkoord Meerjarenafspraak 3 Green Deal Circulair Inkopen Nationale Klimaat Coalitie Code verantwoord Marktgedrag Code Tabaksblat Gedragscode verwerking persoonsgegevens OV-chipkaart door OV-bedrijven Sectorakkoord duurzaamheid in beweging NEVI Handreiking verantwoord inkopen
G4-16	Lidmaatschappen van verenigingen (zoals brancheverenigingen) en nationale en internationale belangenorganisaties	KNV, Railforum, VNO/NCW, CER Brussel, UIC Parijs, MVO Nederland, De Groene Zaak, Vereniging Energie, Milieu en Water (VEMW).
Materiële aspecten en reikwijdte
G4-17	Overzicht van alle ondernemingen die in de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen en die niet onder dit verslag vallen	Reikwijdte en verslaggevingscriteria
G4-18	Proces voor het bepalen van de inhoud en specifieke afbakening van het verslag en hierbij gehanteerde uitgangspunten	Reikwijdte en verslaggevingscriteria Dialoog met onze stakeholders
G4-19	Materiële onderwerpen die tijdens het proces ter bepaling van de inhoud van het verslag zijn vastgesteld	Materiële thema’s
G4-20	Afbakening per materieel onderwerp binnen de organisatie	Over de scope van dit verslag Reikwijdte en verslaggevingscriteria Daarnaast geven we waar nodig aanvullend inzicht in de afbakening en reikwijdte van de materiële onderwerpen: 1. Reiziger op 1, 2 en 3 / klanttevredenheid (Klanttevredenheid / Beleving treinen) 2. Drempelloos reizen van deur tot deur (Reizen van deur tot deur) 3. Punctualiteit (Punctualiteit) 4. (Sociale) veiligheid (Sociale veiligheid) 5. Duurzaamheid (intern en extern) (Duurzame mobiliteit; Energie, Duurzaam inkopen) 6. Transparantie (intern en extern) (Transparantie) 7. Financiële positie 22 december 2016 (Financiën in het kort) 8. Integriteit (Integriteit & compliance) 9. Toegankelijkheid (Reizen voor mensen met een beperking) 10. Voorzieningen op stations (Beleving stations, 22 december 2016 Retail op het station) 11. Activiteiten in Europa (Abellio) 12. Aantrekkelijke en zorgzame werkgever (Arbeidsveiligheid; NS als werkgever) 13. Innovatie (Innovatie) 14. Betrouwbaarheid (Managen van risico’s; Operationele prestaties) 15. Risicomanagement (Managen van risico’s)
G4-21	Afbakening van de materiële onderwerpen buiten de organisatie	Over de scope van dit verslag Reikwijdte en verslaggevingscriteria We rapporteren hoofdzakelijk over de eigen activiteiten in Nederland. Waar we rapporteren over keteninformatie wordt dit nadrukkelijk aangegeven. We rapporteren in principe niet over onderaannemers of toeleveranciers.
G4-22	Gevolgen van een eventuele herformulering van informatie die in een eerder verslag is verstrekt en de redenen voor deze herformulering	Reikwijdte en verslaggevingscriteria De NS draagt er ieder jaar zorg voor dat de informatie in het verslag aangescherpt wordt. Dit leidt tot herformulering van informatie t.o.v. van eerdere jaarverslagen. Specifieke herformuleringen en de reden daarvoor zijn duidelijk aangegeven in de verslaggeving.
G4-23	Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslaggevingsperiodes ten aanzien van reikwijdte en afbakening	Reikwijdte en verslaggevingscriteria Er hebben zich geen significante veranderingen voorgedaan ten opzichte van vorig jaar.
Overleg met belanghebbenden
G4-24	Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken	Schema stakeholderdialoog
G4-25	Uitgangspunten voor de inventarisatie en selectie van belanghebbenden	Dialoog met onze stakeholders
G4-26	Wijze waarop belanghebbenden worden betrokken	Dialoog met onze stakeholders Reikwijdte en verslaggevingscriteria (Reikwijdte)
G4-27	Belangrijkste onderwerpen en vraagstukken die uit het overleg met belanghebbenden naar voren zijn gekomen	Dialoog met onze stakeholders
Verslaggevingsprofiel
G4-28	Verslaggevingsperiode waarop de verstrekte informatie betrekking heeft	Reikwijdte en verslaggevingscriteria 1 januari 2016 t/m 31 december 2016
G4-29	Datum van het meest recente vorige verslag	18-2-2016
G4-30	Verslaggevingscyclus	Jaarlijks
G4-31	Contactpersoon voor vragen over het verslag of de inhoud daarvan	nsg.jaarverslag@ns.nl
G4-32	GRI-toepassingsniveau en GRI-tabel	Reikwijdte en verslaggevingscriteria; GRI tabel. Het assurance-rapport, de geselecteerde onderdelen en het oordeel en de conclusie vindt u via deze link.
G4-33	Beleid met betrekking tot assurance	Corporate governance Reikwijdte en verslaggevingscriteria
Bestuursstructuur
G4-34	De bestuursstructuur van de organisatie	Corporate governance
G4-35	Proces van sturing en beheersing met betrekking tot de maatschappelijke aspecten van ondernemen en de wijze waarop dit is gedelegeerd naar managers en andere medewerkers	Organisatie van duurzaamheid Raad van Bestuur
G4-36	Beschrijven van veranwoordelijkheden ten aanzien van de economische, milieu en sociale onderwerpen en de betrokkenheid van het hoogste bestuursorgaan hierin	Organisatie van duurzaamheid
G4-37	Het consultatieproces tussen stakeholders en het hoogste bestuursorgaan ten aanzien van economische, milieu en sociale onderwerpen	Dialoog met onze stakeholders Stakeholderdialogen
G4-38	Beschrijving van de samenstelling van het hoogste bestuursorgaan en zijn commissies	Personalia Raad van Commissarisen; Personalia Raad van Bestuur; Corporate governance
G4-39	Rol van de voorzitter van het hoogste bestuurslichaam	Verslag van de Raad van Bestuur Raad van Bestuur Executive committee
G4-40	Nominatie- en selectieproces van de raad van bestuur, commissies en RvC	Raad van Bestuur Raad van Commissaren Gecombineerde remuneratie- en nominatiecommissie Diversiteit & Inclusie NS onderschrijft in algemene zin de best practices en principes uit hoofdstuk III van de Nederlandse Corporate Governance Code en past deze toe.
G4-41	Processen waarmee het hoogste bestuursorgaan waarborgt dat strijdige belangen worden vermeden en gemanaged	Corporate governance Raad van Bestuur Raad van Commissarissen NS onderschrijft in algemene zin de best practices en principes uit hoofdstuk III van de Nederlandse Corporate Governance Code en past deze toe.
G4-42	Rol van het hoogste bestuursorgaan en leidinggevenden in de ontwikkeling, goedkeuring en herziening van de bedrijfsstrategie, missie, doelen etc. in relatie tot economische, milieu- en sociale impact	Raad van Bestuur Executive Committee Organisatie van duurzaamheid
G4-43	Beschrijving van de maatregelen die zijn genomen om kennis over economische, milieu en sociale onderwerpen van het hoogste bestuursorgaan verder te ontwikkelen	Organisatie van duurzaamheid Daarnaast wordt jaarlijks een keuze gemaakt uit kennisdelings- of inspiratiebijeenkomsten waar RvB leden naar toe gaan. Afgelopen jaar was dit oa de Nationale Klimaattop, Inspiration 360 en Springtij.
G4-44	a. Evaluatieproces voor de eigen prestaties van het hoogste bestuurslichaam, in relatie tot economische, milieu gerelateerde en sociale prestaties. b. Beschrijving van de acties die genomen zijn naar aanleiding van de evaluatie van de prestaties van het hoogste bestuurslichaam in relatie tot economische, milieu gerelateerde en sociale prestaties	Verslag van de Raad van Bestuur Verslag van de Raad van Commissarissen Onze strategie Organisatie van duurzaamheid Corporate governance De Raad van Bestuur evalueert eenmaal per jaar het eigen functioneren.De RvC evalueert in principe elk jaar het eigen functioneren en laat zich om de paar jaar extern evalueren (begin 2016 laatste keer). Specifiek in 2015 en 2016 hebben de RvC en RvB gesproken over de nieuwe strategie van NS waarvan ook de maatschappelijke rol van NS onderdeel is. Deze nieuwe strategie en bijbehorende nieuwe Top structuur en organisatieveranderingen zijn in 2016 ingevoerd. In het verslag van de Raad van Bestuur en Onze strategie is hier meer over te lezen.
G4-45	Procedures van het hoogste bestuurslichaam ten aanzien van het management van economische, milieu gerelateerde en sociale prestaties en risico's alsmede de consulatie van belanghebbenden op dit gebied	Managen van Risico's Organisatie van duurzaamheid Dialoog met onze stakeholder Conform de Code is de raad van bestuur verantwoordelijk voor de voor NS relevante maatschappelijke aspecten van ondernemen (MVO) en de raad van bestuur legt hierover verantwoording af aan de raad van commissarissen en de Algemene Vergadering.
G4-46	Rol van het hoogste bestuurslichaam bij het beoordelen van de effectiviteit van de het risicomanagement van de organisatie ten aanzien van economische, milieu en sociale onderwerpen	Integriteit & compliance Managen van risico's
G4-47	Frequentie van de evaluaties van het hoogste bestuurslichaam ten aanzien van de economische, milieu en social impact, risico's and kansen	Verslag van de RvB Verslag van de RvC Integriteit & compliance Organisatie van duurzaamheid Managen van risico's Tevens hebben de Duurzaam Ondernemen Council 4x en de Duurzaam Ondernemen werkgroep 12x vergaderd.Terugkoppeling naar bestuur is obv actiepunten geformuleerd in de Council of behandelingsvoorstellen met verzoek tot besluitvorming over beleid, zoals afvalmanagement en energiemanagement.
G4-48	Het hoogste orgaan/commisie die het jaarverslag controleert en goedkeurt, en zorgdraagt dat materiële onderwerpen gedekt zijn	Over dit verslag Organisatie van duurzaamheid Materiële thema’s Het hoogste orgaan die het jaarverslag controleert en goedkeurt is de Raad van Commissarissen.
G4-49	Proces van communicatie van kritische aandachtpunten naar het hoogste bestuurslichaam	Organisatie, governance en Rapportage risico-identificatie en beheersing Integriteit & compliance We hebben de klokkenluidersregeling voor het anoniem uiten van zorgen. Medewerkers kunnen ook melding maken bij NS vertrouwenspersonen. Extern hebben we voor klanten en belanghebbenden diverse communicatiekanalen. Integriteit & Compliance is betrokken bij de identificatie en analyse van compliance-risico's, voorbereiding van beleid, communicatie, training en awareness, monitoring en rapportage op het gebied van compliance en integer gedrag. Integriteit & Compliance werkt samen met diverse NS-stafafdelingen die daar ook bij betrokken zijn.
G4-50	Beschrijving van de aard en het totaal aantal kritische aandachtspunten dat gecommuniceerd is naar het hoogste bestuurslichaam en de mechanismen die worden toegepast om deze zorgen op te lossen	Concernrisico's Gecombineerde remuneratie- en nominatiecommissie Corporate governance code In 2016 is eenmaal gebruik gemaakt van de klokkenluidersregeling. Er zijn 116 meldingen binnengekomen bij de vertrouwenspersonen, waarvan 38 gingen over ongewenst gedrag, (seksuele) intimidatie, discriminatie of pesten
G4-51	Beloningsbeleid voor het hoogste bestuurslichaam alsmede senior-management en leidinggevenden	Beloning van de Raad van Bestuur
G4-52	Het proces van het bepalen van beloning, waaronder het betrekken van consultants bij het vaststellen hiervan alsmede welke relatie zij hebben met de organisatie	Gecombineerde remuneratie- en nominatiecommissie
G4-53	Beschrijving van de wijze waarop standpunten van stakeholders in het beloningsbeleid worden meegenomen	Dialoog met onze stakeholders We bespreken de remuneratie met onze Raad van Commissarissen en onze aandeelhouder op basis van referentiegroepen. Via de aandeelhouder is sprake van een sterke invloed van de politiek en de maatschappij als geheel op het beloningsbeleid. In de stakeholderdialoog wordt het onderwerp Beloningsbeleid niet als een materieel thema gezien bij NS.
G4-54	De verhouding van het jaarsalaris van de best betaalde medewerker in de organisatie in elk land van significante bedrijfsactiviteiten tot de mediaan van het jaarsalaris van alle werknemers	Jaarrekening - Beloning van bestuurders, Interne salarisverhouding Ratio jaarsalaris best betaalde medewerker/mediaan jaarsalaris alle werknemers: 9
G4-55	De verhouding van de procentuele groei van de jaarlijkse beloning voor de best betaalde persoon van de organisatie in elk land van significante bedrijfsactiviteiten tot de mediaan van deze toename voor alle werknemers	Ratio procentuele groei jaarsalaris best betaalde persoon / mediaan toename salaris alle werknemers:-10%

Ethiek en integriteit
G4-56	Beschrijving van de door de organisatie gehanteerde waarden, principes, standaarden en gedragsnormen, zoals een gedragscode	Corporate Governance code Integriteit & Compliance Gedragscode Zorg voor privacy
G4-57	Beschrijving interne en externe processen voor het zoeken van advies op gebied van ethiek en wettelijk gedrag, en onderwerpen met betrekking tot organisatorische intigriteit, zoals hulp- of advieslijnen	Corporate governance Code Externe accountant Integriteit & compliance Zorg voor Privacy Reizigers kunnen zich richten tot onze klantenservice en we zijn aangesloten bij diverse klachten en geschillencommissies. NS medewerkers kunnen advies inwinnen bij het Adviesteam Integriteit (afdeling Integriteit & Compliance). Daarnaast kunnen medewerkers terecht op het integriteitsportaal op iNSite. Op het portaal is alles te vinden over gedrag en integriteit binnen NS: informatie, maar ook de beschikbare hulp.
G4-58	Beschrijving van interne/externe processen voor het rapporteren van zorgen over onethisch/onwettig gedrag, en onderwerpen over organisatorische integriteit (klokkenluider- procedures/hotlines)	Corporate governance code Integriteit & compliance NS medewerkers en oud-medewerkers van NS, maar ook voor uitzendkrachten, zzp-ers, gedetacheerden, stagiairs en alle anderen die voor NS werken of hebben gewerkt kunnen een (mogelijke) misstand of schending van de NS Gedragscode of andere regelgeving melden bij het Meldpunt Integriteit. Tevens hebben we een klokkenluidersregeling, vertrouwenspersonen en een NS klachtencommissie voor medewerkers. Externe partijen, zoals leveranciers, aannemers en adviseurs met wie NS zaken doet of heeft gedaan kunnen ook een melding doen bij het Meldpunt. Reizigers kunnen zich richten tot onze klantenservice en we zijn aangesloten bij diverse klachten en geschillencommissies.
Specifieke materiële indicatoren waarover NS rapporteert
Bedrijfseconomisch
Aspect: Economische prestaties (Materieel thema: Financiële positie)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Over de Scope van dit Verslag Onderliggend resultaat uit bedrijfsactiviteiten Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-EC1	Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd	Jaarrekening Financien in het kort
G4-EC2	Risico's en kansen door klimaatverandering die van wezenlijke invloed kunnen zijn op de operatie, financiën, of andere implicaties heeft	In bredere zin draagt NS bij aan het maatschappelijk debat omtrent klimaatverandering. Hoewel klimaat nog niet als concernrisico wordt meegenomen, is NS zich hier terdege van bewust. De risico's van klimaatverandering hebben met name betrekking op extremere weersomstandigheden. Hierdoor moet NS zich voorbereiden op weersomstandigheden die uitdagend zijn voor het borgen van de kwaliteit van onze dienstverlening. Hieraan gerelateerde kosten hebben betrekking op het in werking moeten stellen van een gewijzigde dienstreleging, potentiele kosten als gevolg van potentiele langdurige vertragingen, beschadiging van materieel en als gevolg hiervan, een lagere klantbeoordeling- en tevredenheid. Wij zien echter ook kansen: in 2016 rijden al 73% van onze treinen in Nederland op groene stroom, op windenergie om precies te zijn. In 2017 rijden al onze elektrische treinen in Nederland op deze schone stroom. Onze klanten kunnen dan volledig klimaatneutraal reizen. Door het meer benadrukken hiervan in onze klantpropositie, zeker ook naar vaste (zakelijke) klanten kan een bijdrage worden gerealiseerd in onze financiële resultaten. Wij stimuleren het maatschappelijk debat over klimaatverandering onder andere als deelnemer van de Nationale Klimaatcoalitie. We willen transitie naar duurzamer vervoer stimuleren bijvoorbeeld als initiatiefnemer van de Sustainable Mobility Pledge, die inmiddels door 30 bedrijven is ondertekend en als aanbieder van gedragsveranderingsprogramma's ter bevoordering van duurzame mobiliteit.
G4-EC3	Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie	Jaarrekening - Pensioen
G4-EC4	Significante financiële steun van een overheid	NS heeft geen significante financiële steun van een overheidsorganisatie ontvangen
Milieu
Aspect: Energie (Materieel thema: Duurzaamheid (intern en extern))
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Energie In 2017 alle treinen op groene stroom Aanvullende informatie: www.ns.nl/mvoberekeningen In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-EN3	Energieverbruik binnen de organisatie (incl. verbruik van en hoeveelheid fossiel en niet-fossiel, methodes/standaarden en conversiefactoren)	Energie Zie ook: www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN4	Energie consumptie buiten de organisatie (incl. hoeveelheid, standaard/methodes en conversiefactoren)	Milieu-impact: emissies, landgebruik, afval, water en geluid Zie ook: www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN5	Energie-intensiteitsratio (incl. hoeveelheid, standaard/methodes en conversiefactor)	Energie Zie ook: www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN6	Energiereductie door efficiënties (incl. hoeveelheid, standaard/ methodes en conversie factor)	Energie Zie ook: www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN7	Reducties in de energiebehoefte van verkochte producten/diensten (incl. hoeveelheid, standaard/methodes en conversie factor)	Energie Zie ook: www.ns.nl/mvoberekeningen
Aspect: Emissies (Materieel thema: Duurzaamheid (intern en extern))
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Energie In 2017 alle treinen op groene stroom In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren. Aanvullende informatie: www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN15	Directe emissies (scope 1) van broeikasgassen, incl. hoeveelheid, standaard/methodes van meten en coversiefactor	Energie Wij stoten in Nederland directe emissies uit bij het energieverbruik van onze dieseltreinen, gas in onze gebouwen en brandstof van onze bussen. Dit komt neer op 80 kiloton CO2.
G4-EN16	Indirecte emissies (Scope 2) van broeikasgassen, incl. hoeveelheid, standaard/methodes van meten en coversiefactor	Energie Wij stoten in Nederland indirecte emissies uit bij het energieverbruik van onze elektrische treinen, elektriciteit en warmte van onze gebouwen.Dit komt neer op 166 kiloton CO2.
G4-EN17	Andere indirecte emissies (Scope 3) van broeikasgassen, incl. hoeveelheid, standaard/methodes van meten en coversiefactor	Onze impact op de maatschappij Zie ook: www.ns.nl/mvoberekeningen In de keten worden de emissies van voor- en natransport lopend, per fiets, auto en bus/tram/metro berekend. Hiervoor wordt ook de voorketen meegenomen (well-to- wheel). Daarnaast worden De CO2-emissies van ProRail (ook voor facilitair) en van het materieel, de productie en het onderhoud van treinen meegenomen.
G4-EN18	Emissie-intensiteitsratio van broeikasgassen (incl. methode van meten)	Uitstoot Energie Aanvullende informatie: www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN19	Beschrijving van de reductie van de emissie van broeikasgassen behaald door genomen initiatieven (incl. hoeveelheid reductie, andere gassen opgenomen in berekening, basisjaar voor berekening, methode van meten, en toewijzing aan scope 1, 2 of 3)	Energie In 2017 alle treinen op groene stroom Onze impact op de maatschappij Zie ook: www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN20	Emissies van Ozonafbrekende stoffen, incl. hoeveelheid, standaard/ methodes van meten en bron van emissiefactoren	Indicator is niet materieel voor NS doordat wij geen grote emitter van deze stoffen zijn.
G4-EN21	Hoeveelheid significante luchtemissies: NOx, SOx, POP, VOC, HAP, PM. Incl. methode van meten en bron voor emissiefactoren	Wij rapporteren over CO2 uitstoot wat veruit het grootste aandeel in onze emissies is. Door sturing op minder CO2 uitstoot en efficientie in energieverbruik zullen de hiergenoemde emissies ook verminderen
Aspect: Afvoer van water en afval (Materieel thema: Duurzaamheid (intern en extern))
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Afval verminderen Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren. Aanvullende informatie over www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN22	Totale waterverbruik naar kwaliteit en bestemming, inclusief meetmethode/standaard en aannames	Deze indicator is niet materieel voor NS, welke als mobiliteitsbedrijf geen grootverbruiker is van water. Daarnaast opereert NS niet in landen en regio's waar een watertekort heerst. De geringe milieu impact van water blijkt ook uit de milieu impact analyse.
G4-EN23	a. Gewicht van afval per type en afvalverwerkingsmethode (hergebruik, recycling, verbranding etc.). b.Vaststelling van de afvalverwerkingsmethode	Afval verminderen Afval wordt gescheiden afgevoerd bij NS ten behoeve van recycling en het restafval wordt verbrand met energieterugwinning. We hebben geen grote stromen gevaarlijk afval.
G4-EN24	Totaal aantal en volume van significante lozingen	Wij werken aan het verminderen van lozingen op het spoor door open toiletsystemen te vervangen door gesloten toiletsystemen. Het doel is deze in 2030 voor 100% te hebben vervangen. In 2016 werd een percentage van 64%aan “schone” bakken bereikt (loost dus geen of gezuiverd water op de baan) Daarmee moeten we vanaf 2017 nog36%vervangen.
G4-EN25	Gewicht van de getransporteerde, germporteerde, geëxporteerde of behandelde afval wat gevaarlijk is geacht onder de Bazel conventie 2 Annex I, II, III en VIII, en het percentage van getransporteerde afval dat internationaal vervoerd is	Indicator is niet materieel voor NS doordat wij geen grote stromen gevaarlijk afval hebben.
G4-EN26	Identiteit, grootte, beschermde soort en biodiversiteitswaarde van waterdieren en andere relevante levende wezens die bernvloed zijn door het afvoer water van de organisatie	Indicator is niet materieel voor NS, doordat wij geen lozingen op het water verrichten.
Aspect: Producten en Diensten (Materieel thema: Duurzaamheid (intern en extern))
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's NS als werkgever In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-EN27	Initiatieven ter compensatie van de milieugevolgen van producten en diensten en de omvang van deze compensatie	Energie Duurzame mobiliteit Onze impact op de maatschappij Aanvullende informatie over www.ns.nl/mvoberekeningen
G4-EN28	Percentage producten dat is verkocht en waarvan de verpakking is ingezameld, naar categorie	Geen materieel thema, omdat NS geen producent van artikelen is die een verpakking hebben.
Aspect: Compliance (Materieel thema: Integriteit)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Organisatie van duurzaamheid Integriteit & compliance Gelijk speelveld Materiële thema's In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-EN29	Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties voor niet-naleving milieu wet-en regelgeving.	♦ NedTrain: Bestuurlijke strafbeschikking (€ 5.500,=) van Ministerie van Veiligheid en Justitie vanwege overtreding Wet milieubeheer. ♦ NS Stations: meerdere last onder dwangsom in verband met geuroverlast en verkeerde lozing
Sociaal
Aspect: Werkgeverschap (Materieel thema: Aantrekkelijke en zorgzame werkgever)
DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's NS als werkgever In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-LA1	Totaal aantal (nieuwe) werknemers en personeelsverloop per leeftijdsgroep en geslacht	NS als werkgever - Onze medewerkers De Nederlandse NS populatie bestond uit 21.488 medewerkers, waarvan 4.338 nieuwe werknemers. In 2016 was het personeelsverloop 17,5%.
G4-LA2	Uitkeringen aan voltijdwerknemers die niet beschikbaar zijn voor tijdelijke of part-time werknemers, per grootschalige activiteit	Alle vormen van beloningen zijn ook voor deeltijdmedewerkers beschikbaar.
G4-LA3	Terugkeer naar werk na ouderschapsverlof en retentieratio	Indicator is niet materieel voor NS, omdat we hier de wetgeving volgen.
Aspect: Relatie medewerkers/management (Materieel thema: Aantrekkelijke en zorgzame werkgever)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's NS als werkgever In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-LA4	Minimale opzegtermijnen (vastgelegd in de CAO) voor het informeren van werknemers en hun vertegenwoordigers over grote operationele veranderingen	De minimale opzegtermijn betreft 1 maand, zoals opgenomen in de CAO.
Aspect: Veiligheid en gezondheid op het werk (Materieel thema: Aantrekkelijke en zorgzame werkgever)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Arbeidsveiligheid In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-LA5	Percentage van het totale personeelsbestand dat is vertegenwoordigd in formele gezamenlijke arbo- commissies van werkgevers en werknemers die bijdragen aan de controle op en advies over arbo-programma's	Arbeidsveiligheid Via de OR is 100% van alle medewerkers vertegenwoordigd in arbocommissies
G4-LA6	Aard en aantallen van letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio en geslacht	Arbeidsveiligheid Ziekteverzuim
G4-LA7	Werknemers met hoog risico op uitval of ziektes als gevolg van hun beroep	Arbeidsveiligheid Ziekteverzuim NS heeft analyse gedaan naar het gehele "verschijnselenpallet" geheten Pyscho- Sociale Arbeidsbelasting (PSA). Activiteiten daarbinnen zijn gericht op de functies van machinist, hoofdconducteur en servicemedewerker en gerelateerd aan van buiten komend onheil (zelfdodingen, agressie) wat PTSS-klachten veroorzaakt. Voor opvang en voorkoming van deze klachten heeft NS in 2016 specialistische hulp gecontracteerd. Tevens zijn in 2016 voor iedereen testen beschikbaar gesteld om de mentale en fysieke fitheid te checken en eventueel met begeleiding te verbeteren.
G4-LA8	Afspraken over arbo- onderwerpen (veiligheid en gezondheid) vastgelegd in formele overeenkomsten met vakbonden	Arbeidsveiligheid Sociale veiligheid Via de OR is 100% van de medewerkers vertegenwoordigd in arbocommissies In april 2015 is een agressie-akkoord gesloten tussen vakbonden en directie NSR. In de cao 2015-2017 zijn er vervolgafspraken gemaakt op het onderwerp duurzame inzetbaarheid.
Aspect: Training en opleiding (Materieel thema: Aantrekkelijke en zorgzame werkgever)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Leren bij NS Trends in de arbeidsmarkt Sociaaleconomische impact door opleidingen, inzetbaarheid medewerkers en diversiteit In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-LA9	Gemiddeld aantal uur training per werknemer (per werknemerscategorie en geslacht)	Leren bij NS Het gemiddeld aantal uur training per werknemer in 2016 komt dit neer op 24,5 uur, exclusief e-learning training.
G4-LA10	Geimplementeerde programma's voor de ontwikkeling en employabiliteit van werknemers en voor hulp bij het beëindigen van de carriere	Leren bij NS Mobiliteit
G4-LA11	Percentage werknemers dat regelmatig feedback ontvangt op hun geleverde prestaties en carriere ontwikkelingen	100% van de medewerkers worden op regelmatige basis ingelicht over hun prestatie- en loopbaanontwikkeling
Aspect: Diversiteit en gelijke kansen (Materieel thema: Aantrekkelijke en zorgzame werkgever)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Diversiteit en Inclusie In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-LA12	Samenstelling van bestuurslichamen en onder- verdeling van werknemers per categorie, naar geslacht, leeftijdsgroep en andere indicatoren van diversiteit	Vrouwen in de top Onze medewerkers Executive Committee RvB - CVs RvC - CVs
Aspect: Gelijke beloning (Materieel thema: Aantrekkelijke en zorgzame werkgever/Transparantie (intern en extern) )
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Gecombineerde remuneratie- en nominatiecommissie Jaarrekening - Remuneratie In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze un weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-LA13	Verhouding tussen basissalarissen en beloning van mannen en vrouwen naar werknemercategorie en bedrijfslocatie	De verhouding tussen basissalarissen van mannen en vrouwen is gelijk.
Society
Aspect: Anti-corruption (Materieel thema: Integriteit)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Gecombineerde remuneratie- en nominatiecommissie Jaarrekening - Remuneratie In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze un weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-SO3	Aantal en percentage van operaties gescreend op risico's gerelateerd aan corruptie, en significante risico's geidentificeerd	Integriteit & compliance
G4-SO4	Communicatie en training over anti-corruptie beleid en procedures	Integriteit & compliance
G4-SO5	Bevestigde incidenten van corruptie, en genomen acties/maatregelen	Verslag van de Raad van Commissarissen Integriteit & compliance
Aspect: Anti-competitive behavior (Materieel thema: Integriteit)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Integriteit & compliance In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren. In de paragraaf 'Organisatie van duurzaamheid' staat gegeven welke rollen en verantwoordelijkheden we hebben opgesteld om invulling te geven aan het sturen op de materiële onderwerpen.
G4-SO7	Aantal juridische procedures naar aanleiding van concurrentieverstorend gedrag, anti-trust en monopolievorming; en de uitkomsten hiervan	Juridische nasleep aanbesteding OV in Limburg
Aspect: Compliance (Materieel thema: Integriteit)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Integriteit & compliance In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-S08	Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van wet- en -regelgeving	♦ NedTrain: boetebeschikking van Inspectie SZW (€ 18.000,-) in verband met overtreding Arbeidsomstandighedenwet n.a.v. een arbeidsongeval; ♦ NS Reizigers: boete Arbeidsinspectie € 3.000,- voor incident in Breda waar een medewerker van een trede in het personeelsverblijf is gegleden. ♦ NS Stations: last onder dwangsom € 100.000,- niet-naleving brandveiligheidsvoorschriften in fietsenstalling
Aspect: Veiligheid van klanten (Materiële thema's: Reiziger op 1, 2 en 3 / klanttevredenheid/(Sociale) veiligheid)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Sociaaleconomische impact door veiligheid Sociale veiligheid Spoorwegveiligheid In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-PR1	Percentage significante product-en servicecategorieën waarvoor de impact voor gezondheid en veiligheid wordt beoordeeld	Sociale veiligheid Spoorwegveiligheid Sociaaleconomische impact door veiligheid Voor alle stations en onze operaties worden de veiligheidsaspecten beoordeeld
G4-PR2	Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en gedragscodes betreffende gezondheids- en veiligheidsaspecten van producten en diensten gedurende de levensduur, naar type resultaat	Spoorwegveiligheid
Aspect: Etikettering van producten en diensten (Materieel thema: Reiziger op 1, 2 en 3 / klanttevredenheid)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Beleving van de treinreis Klanttevredenheid Verbeterde reisinformatie Informatie bij verstoringen In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-PR3	Type product- en dienstinformatie dat verplicht is als gevolg van procedures en het percentage van belangrijke producten en diensten die onderhevig zijn aan dergelijke informatie-eisen	Algemene voorwaarden avr ns
G4-PR4	Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betreffende informatie over en etikettering van producten en diensten, naar type resultaat	Bij de Geschillencommissie zijn in 2016 4 klachten (deels) gegrond verklaard en 2 klachten zijn geschikt.
G4-PR5	Resultaat van klanttevredenheidsonderzoek	Klanttevredenheid Klanttevredenheid OV chipkaart
Aspect: Privacy van klanten (Materieel thema: Reiziger op 1, 2 en 3 / klanttevredenheid)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Zorg voor privacy Zie ook: www.ns.nl/privacy In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren.
G4-PR8	Totaal aantal onderbouwde klachten met betrekking tot inbreuk op privacy van klanten en het verlies van klantgegevens	Bij de Geschillencommissie Openbaar Vervoer is 1 gegronde klacht binnengekomen. Ook is er 4 keer melding gemaakt van datalekken met risico op nadelige gevolgen voor de klant
Aspect: Compliance (Materieel thema: Integriteit)
G4-DMA	a. Vermeld waarom het onderwerp materieel is en de impact van het onderwerp. b. Vermeld hoe de organisatie omgaat met het materiële onderwerp en de impact ervan. c. Evaluatie van de managementaanpak.	Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie (Schema) Materiële thema's Activiteiten en prestaties in 2016 In het schema "Verbinding van onze materiële onderwerpen met KPI's en strategie" staan onze materiële onderwerpen besproken, hoe deze hun weg hebben gevonden in onze strategie, hoe we dit hebben doorvertaald in KPI's en welke risico's we hiermee mitigeren. NS heeft op het hoofdrailnet in Nederland het exclusieve recht tot het aanbieden van openbaar vervoer. Met de concessie verlener, de Nederlandse Staat, zijn prestatie-afspraken gemaakt welke zijn vastgelegd in de Vervoersconcessie Hoofdrailnet 2015-2024, evenals Spoorbeleidsdoelen welke zijn opgenomen in de Lange Termijn Spooragenda. De prestaties van NS worden gemeten door middel van Prestatie-indicatoren van de vervoersconcessie. Dit onderwerp komt niet concreet terug in de materialiteitsmatrix, daar zij overkoepelend is, en tot uitdrukking komt in, de andere materiele thema's.
G4-PR9	Monetaire waarde van significante boetes door niet-naleving wet-en regelgeving betreft het aanbod en gebruik van producten en services	Boete € 500.000,- vanwege bodemwaarde Vervoercapaciteit in de spits HSL Zuid